چرا تطابق چشم با روشنایی کمی طول می کشد؟

تطابق چشم یا eye accommodation یک موضوع جالب پزشکی است. تا به حال فکر کرده اید چرا زمانی که مدت ها در تاریکی قرار می گیریم، روشن کردن حتی یک چراغ کم نور برای چشم ها سخت و ناراحت کننده است؟ برای مثال فرض کنید که به تئاتر یا سینما می روید و همه جا تاریک است؛ یک مرتبه چراغ های سن روشن می شود و چشم شما دچار درد لحظه ای، ضعف دید و حساست می شود. آیا تمام انسانها از حساسیت به نور رنج می برند؟

در این لحظه است که دید شما مختل شده و تا مدت کوتاهی تحمل دیدن چیزی را ندارید. به همین دلیل چشمان خود را می بندید یا با دست آنها را فشار می دهید. این عمل کاملا طبیعی بوده و در واکنش به فرایندی است که به آن تطابق چشم می گویند. اما در ادامه این مقاله می خواهیم با تطابق چشم بیشتر آشنا شویم و ببینیم چرا این فرایند اتفاق می افتند.

تطابق چشم چگونه اتفاق می افتد؟ آیا این موضوع ربطی به حساسیت چشم دارد؟

زمانی که برای مدتی طولانی در فضایی تاریک قرار می گیریم و بعد چراغی روشن می شود یا نوری به درون محیط تابیده می شود، امری طبیعی است که چشمانمان کمی حساس شوند( حساسیت به نور ). این فرایند به این دلیل اتفاق می افتد که در طولانی مدت چشم به یک پروسه ثابت و تغییرناپذیر عادت کرده و با آن محیط تطابق یافته است. در اصل اجزای چشم دست به دست هم داده اند تا با محیط همگام شوند و تاریکی (یا نور کم) را به عنوان یک موضوع نرمال بپذیرند. بنابر این تطابق چشم با نور محیط اتفاق افتاده است.

اما زمانی که لامپ حتی با نور کم روشن می شود، از آن حالت تطابق خارج شده و ناگهانی وارد محیطی جدید و پر نور می شود. در نتیجه مجدد چشم به محیط پر نور عادت کرده و تطابق چشم با شرایط جدید به صورت کامل انجام شود.

و اما زمانی این موضوع خطرناک می شود که به طور غیر طبیعی با نور هم مشکل داشته باشید و از روشنایی فرار کنید. به عبارت دیگر در افرادی که به طور عادی هم حساسیت به نور دارند، این حساسیت چشم در این شرایط افزایش ناگهانی نور ممکن است منجر به سردرد شود و احتمالا خطرناک هم باشد.

دو مکانیزم دفاعی در تطابق چشم و پذیرش میزان نور

اولین مکانیزمی که چشم های انسان در برابر نور استفاده می کند، تنگ کردن یا گشاد کردن مردمک چشم است. این عملیات در چند ثانیه اتفاق می افتد و از همین طریق چشم به محیط عادت می کند. اما ناگفته نماند که این فرایند فقط در ورود میزان نور در چشم تاثیر دارد و بر قسمت های دیگر اثری نمی گذارد.

جالب است بدانید که مردمک چشم می تواند تا قطر ۱٫۵ میلی متر کوچک شود و به قطر ۸ میلی متر بزرگ شود و میزان تطابق چشم بر اساس این ارقام تغییر کند. همچنین لازم است بدانید میزان نوری که وارد چشم ها می شود میتواند مردمک چشم و میزان تطبیق پذیری را تا ۳۰ برابر تغییر می دهد.

دومین مکانیزمی که می خواهیم در مورد تطابق چشم بررسی کنیم، نوعی واکنش شیمیایی درون چشم ها است. برای مثال فردی را تصور کنید که برای مدتی طولانی در زیر نور آفتاب یا مکانی پرنور قرار گرفته است. در این حین زیر نور شدید، موادی به نام فوتوشیمیایی در شبکیه تجزیه می شود. و به همین دلیل غلظت مواد شیمیایی حساس به نور در شبکیه چشم کاهش یافته و حساسیت چشم های شما به نور کمتر می شود.

علاوه بر این، زمانی که فرد در تاریکی مطلق و بدون هیچ نوری قرار گیرد، اجزای که قبلا تجزیه شده بودند، مجدد به نور حساس شده و تطبیق ناپذیری با محیط ایجاد می شود. در همین راستا پیگمان های حساس به نور در شبکیه چشم افزایش می یابد. به همین دلیل است، زمانی که فردی از محیطی بسیارتاریک به مکانی روشن می رود به دلیل غلیظ بودن مواد فوتوشیمیایی در چشم هیچ چیز را نمی تواند ببیند. به این فرایند کوری موقت می گوییم. اما به مرور زمان این اجزا و سلول های حساس با محیط خو گرفته و شخص می تواند اجسام را ببیند، تطابق چشم انجام شده و جایگاه خود را تشخیص دهد.

تطابق چشم یک مکانیزم کنترلی جالب در بدن انسان است.

در این مطلب شما را با تطابق چشم در برابر نور و تاریکی آشنا کردیم. در اصل متوجه شدید زمانی چشم توان دیدن صحیح و بدون حساسیت را دارد که توازن شیمیایی در چشم ها برقرار باشد و هیچ ماده ای بیشتر یا کمتر در چشم ترشح و تجزیه نشود. اگر می خواهید چشمان شما به نور محیط حساس نشود، بهترین راهکار این است که در سینما، تئاتر و مکان هایی که امکان روشن و تاریک شدن ناگهانی زیاد است، زودتر حاضر شوید. یکی دیگر از راهکارهایی که نتیجه خوبی دارد این است، زمانی که در تاریکی قرار گرفته اید، ناگهانی تمام چراغ ها را روشن نکنید. اجازه دهید چشم ها به نور کم عادت کند بعد تمام چراغ ها را روشن کنید.

نورپردازی هوشمندانه و نورپردازی انسان محور، همیشه نکات تطابق چشم را رعایت می کنند.

تطابق چشم موضوعی است که در سال های اخیر بیشتر به آن توجه شده است. در نورپردازی های مدرن و اصولی، تجهیزات ال ای دی را به گونه ای به کار می برند که به طور ناگهانی نور محیط افزایش نیابد و مثلا نور چراغ از لحظه فرمان روشن شدن تا ماکزیمم، در ده ثانیه یا بیشتر افزایش می یابد.

اگر به این موضوعات علاقه دارید مطالعه مقاله نورپردازی انسان محور را به شما پیشنهاد می کنیم.